De plek voor pioniers cultuur ambachten inspiratie feestgangers historie makers foodies sporters workshops kids horeca kunst fun marketing waaghalzen ontwerpers

CP Kelco

In 1970 kwam er een doorstart met de productie van carboxymethylcellulose (CMC) voor onder andere zeep, verf en voedingsmiddelen. Hiermee was men in 1948 al begonnen. Het maken van CMC vond plaats onder de naam Noviant en later onder CP Kelco B.V. Na een grote brand in 2009 is de fabriek gesloten. Voor de bouw van stadsbrug De Oversteek is het oostelijke deel van de fabriek gesloopt.

De Vasim

Het Vasim gebouw kreeg in 1985 een nieuwe bestemming toen de Sinterfabriek Vasim er onderdak vond. Het bedrijf, een dochteronderneming van de PGEM, verwerkte hier vliegas uit kolengestookte elektriciteitscentrales tot kunstgrind en lytag, een ingrediënt voor lichte betonsoorten.
Geliefd is De Vasim onder de bewoners van Nijmegen-West nooit geweest. De bergen afval gruis rondom de fabriek gaf veel stofoverlast en na veel verzet tegen de milieuoverlast ging het bedrijf in 2000 dicht. Vanaf het jaar 2000 bevonden zich in de Vasim verschillende kunstenaars werkplaatsen, een tentenverhuurbedrijf en opslagruimtes in het gebouw. Na een lang industrieel verleden is dit icoon nu blijvend getransformeerd tot een ontmoetingsplaats voor kunst en cultuur, sport, horeca, evenementen en creatieve bedrijvigheid.

De watertoren

Op 12 augustus 1929 vroeg de NYMA een vergunning aan voor de bouw van de watertoren op eigen terrein, volgens een ontwerp van ingenieur J. Buining. Gebruikelijk was dat een dergelijke watertoren aan de buitenzijde van het fabrieksterrein werd gebouwd, maar een strook van 5 meter langs de Waal behoorde niet toe aan de NYMA. Daarom moest de toren op poten midden op het terrein geplaatst worden. Op 2 februari 1930 werd de bouwvergunning goedgekeurd en kon met de bouw worden gestart.
De watertoren is door zijn plek op de fabriek altijd een beeldmerk van NYMA geweest. En dat blijft ook zo, want het is een gemeentelijk monument.
“Vergeeet dus nooit het merk met den dikken stompen toren. Dat kenmerkt immer het product van de Kunstzijdespinnerij NYMA te Nijmegen.”

(Bron: ‘Kunstzijdespinnerij NYMA, Nijmeegs Grootste’, H. Janssen, 2022)

In de nabije toekomst wordt de watertoren herbestemd waarbij er verschillende functies in landen passende bij het publieksgerichte karakter van het NYMA terrein, zodat het niet alleen een object is om van buitenaf te bekijken maar ook om van binnenuit te beleven. De watertoren staat op de NYMA fabriek (deel A) waar NYMA makersplaats zich met een mini-maatschappij voor creatieve ondernemers vestigt. Bezoekers vinden onder één dak zowel de grafisch vormgever, de ijzersmid en de meubelmaker die zelfs in samenwerking aan producten werken. Het gedeelte van het gebouw direct onder de watertoren krijgt een kantinefunctie (horeca) voor de makers en bezoekers van het terrein. Ook zal er in dit gedeelte een trappenhuis en lift worden voorzien om de watertoren te kunnen ontsluiten. In de watertoren wordt een aantal vloeren ingebracht, waardoor er ruimtes ontstaan die kunnen fungeren als workshop-, congres-, vergader- of expositieruimte. De bovenste twee vloeren krijgen de gecombineerde functie van 360 graden uitkijkpunt en rooftopbar, waarin het streven is de geschiedenis die zich heeft afgespeeld in de omgeving waar men op uitkijkt, van binnenuit weer te geven en toe te lichten.
In NYMA makersplaats wordt door de creatieve ondernemers die er zijn gehuisvest veel bedacht, ontworpen en gemaakt. Aan dit proces kunnen bezoekers deelnemen door bijvoorbeeld het volgen van workshops. Ook is maken maximaal zichtbaar gemaakt doordat de verschillende werkplaatsen zo transparant mogelijk zijn en er met veel glas wordt gewerkt en de aanwezigheid van een conceptstore waar de lokaal vervaardigde producten gekocht kunnen worden. Vanuit de binnenstraat in NYMA makersplaats is de watertoren direct bereikbaar.
NYMA makersplaats heeft een platformfunctie. Zo wordt het makerschap in Nijmegen e.o. verder uitgedragen door het organiseren van publieksgerichte evenementen NYMA makersmarkt, makerevents, congressen en lezingen. De ruimten in de watertoren zijn bij dergelijke evenementen van grote toegevoegde waarde in de programmering.
Ook zullen de vloervelden in de watertoren ingezet worden voor externe verhuur aan organisaties en partijen die op een unieke locatie in een creatieve, inspirerende en bruisende omgeving een evenement, vergadering of congres willen organiseren. Hiermee bereikt de watertoren een nog breder publiek en brengt zo mensen met verschillende drijfveren, achtergronden en specialisaties samen.
Met de aanpak van het NYMA terrein als geheel, en de herbestemming van de NYMA fabriek krijgt het industrieel erfgoed opnieuw betekenis voor de stad. De aanpak en het herstel van de watertoren als beeldmerk van het gebied toont de opleving van deze industriële waarde en maakt als publiekstrekker/ uitkijkpost tegelijkertijd de functiewijziging zichtbaar. Het nieuw ontwerp voor de watertoren is gemaakt door Eek & Dekkers.

Video Thea van den Heuvel